Зээл гэдэг нь мөнгө зээлдүүлэх, зээлдэхтэй холбоотой харилцаа юм. Зээлдүүлэгч болон зээлдэгчийн хооронд үүссэн мөнгөн харилцаа нь зээлийн үндсэн мөн чанарыг илэрхийлдэг. Зээл нь ямар нэг зүйл худалдан авах, бизнес эрхлэх, эсвэл үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхэд ашиглах зорилгоор зээлдэгчийн хүсэлтээр олгодог санхүүжилт юм. Эндээс зээл нь санхүүгийн хувьд нэг талаас зээлдэгчийн үйл ажиллагааг тэлэх боломжийг олгож, нөгөө талаас зээлдүүлэгчид орлого олох боломжийг санал болгодог.

Зээлийн үйл ажиллагаа нь зээлдэгч болон зээлдүүлэгчийн хоорондын харилцааны явцад хэрэгждэг. Зээлдэгчийн талаас авч үзвэл зээл нь тухайн хүн, байгууллагын санхүүгийн хэрэгцээг хангах, үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх боломж олгодог. Харин зээлдүүлэгчийн талаас зээл нь тэдний бараа, үйлчилгээний нэг төрөл бөгөөд мөнгөн орлого олох боломж юм. Санхүүгийн байгууллагууд, тухайлбал банкууд зээл олгох замаар бусдын мөнгийг ашиглаж, өөрийн орлого, ашиг олох үйл ажиллагаа явуулдаг.

Банкны зээлийн ач холбогдол

Банкны зээл бол банкны орлого олдог гол үйлчилгээний нэг юм. Банк санхүүгийн байгууллага бөгөөд ашгийн төлөө үйл ажиллагаа явуулдаг тул зээл олгох нь тухайн байгууллагын үндсэн үүрэг, зорилго юм. Банк өөрийн нэрийн өмнөөс бусдын мөнгийг эргэлтэд оруулж, орлого олдог. Үүний үр дүнд банк санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэх орлого олохоос гадна, зээлдэгчид нь ашигтай бизнес, үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж, эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлдэг.

Зээл олгох шалтгаан

Банк зээл олгох нь хэд хэдэн үндсэн шалтгаантай:

1. Хуулийн дагуу: Монгол Улсын "Банкны тухай хууль"-д банкны үндсэн үүргийн нэг нь зээл олгох гэж заасан байдаг. Тиймээс банк нь хууль ёсны хүрээнд зээл олгох үүрэг хүлээдэг.

2. Зардал нөхөх: Банк үйл ажиллагаа явуулахад тодорхой хэмжээний зардал гардаг бөгөөд эдгээр зардлыг нөхөхийн тулд зээл нь орлого олох нэг гол арга нь болдог.

3. Ашиг олгох: Банк нь ашгийн төлөө үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд зээл олгох нь тэдний орлого, ашиг олох үндсэн үйл ажиллагаа юм.

Зээл авах шаардлага

Зээл авах шаардлага нь бизнес эрхлэгч, иргэдийн хувьд өргөн хүрээтэй. Тодорхой нөхцөлүүдээс хамааран зээл авах шаардлага үүсдэг:

1. Нийгмийн хөгжлийг дагаж шинэ хэрэгцээ: Нийгмийн хөгжилтэй хамт шинэ шинэ хэрэгцээ бий болж, үүнийг хангахын тулд бизнес эрхлэгчид үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх шаардлагатай болдог. Энэ үед зээл авах нь хамгийн түгээмэл арга байдаг.

2. Бизнесийн өргөжилт: Аж ахуйн нэгжүүд орлого, ашгаа нэмэгдүүлж, зах зээлд эзлэх байр сууриа өргөжүүлэхийн тулд санхүүгийн эх үүсвэр шаардлагатай болдог. Иймд зээл нь томоохон бизнесүүдэд үйл ажиллагаагаа тэлэх боломжийг олгодог.

3. Иргэдийн хэрэгцээ: Иргэдийн хувьд өөрийн амьдралын хэрэгцээг хангах, орон сууц худалдан авах, ахуй амьдралын нөхцөлийг сайжруулахад шаардлагатай санхүүгийн эх үүсвэр хүрэлцэхгүй тохиолдолд зээл авдаг. Мөн бизнес эрхлэгч иргэд зээлийг ашгийн зорилгоор авдаг.

Зээлийн ач холбогдол

Зээл бол тухайн хүн, байгууллагын үйл ажиллагааг өргөжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг санхүүжилтийн хэлбэр юм. Банк болон зээлдэгчийн хоорондын харилцааны үр дүнд бүх талуудад орлого, ашиг олж, эдийн засгийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулдаг. Банк зээл олгосноор санхүүгийн үйлчилгээний хэрэгцээ хангагдаж, зээлдэгчид бизнесээ өргөжүүлж, шинэ бүтээн байгуулалтыг бий болгож, улс орны эдийн засгийн хөгжилд эерэг нөлөө үзүүлдэг.

Дүгнэлт

Зээл бол бизнес эрхлэх, үйл ажиллагааг өргөжүүлэх хамгийн чухал санхүүжилтийн эх үүсвэр юм. Түүнчлэн банкны хувьд зээл олгох нь орлого олох гол арга хэрэгсэл болдог. Зээл авсан аж ахуйн нэгжүүд улс орны эдийн засгийн хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулдаг. Зээлийн үйлчилгээ нь санхүүгийн системийн суурь хэсэг бөгөөд бүх талуудад ашигтай байдлаар үйлчилдэг. Иймд зээлийн хэрэгцээ, шаардлагыг ойлгох нь амжилттай бизнесийн хөгжлийг хангах түлхүүр юм.